Rzucenie palenia jest bardzo trudne i wymaga silnej woli niezbędnej do pokonania nałogu. Niestety, często potrzeba sięgnięcia po papierosa jest zbyt silna. Skąd się ona bierze? Jakie są psychologiczne podwaliny uzależnienia od nikotyny?
Dlaczego uzależniamy się psychiczne od nikotyny?
Uzależnienie od nikotyny jest jednostką chorobową, która została sklasyfikowana przez Światową Organizację Zdrowia jako ICD-10. Podobnie jak w przypadku wielu innych uzależnień, choroba ta wykazuje silne właściwości przewlekłe oraz nawracające. W praktyce oznacza to, że wykształcenie zależności od nikotyny na poziomie psychologicznym, wywołuje stałe zmiany w funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego, a więc przede wszystkim mózgu.
Z perspektywy psychologa i neurologa, uzależnienie od rytuału palenia jest powiązane z występowaniem zespołu abstynencyjnego, którego istotą są różnego rodzaju dolegliwości występujące w przypadku zaprzestania palenia. Co więcej, u takich pacjentów często występuje pragnienie zapalenia mimo braku głodu nikotynowego.
Psychologiczne objawy uzależnienia od nikotyny
W organizmie człowieka mechanizmy uzależnienia psychicznego od nikotyny są na tyle silne, że mogą wywołać szereg objawów psychologicznych, takich jak:
-
objawy depresyjne i lękowe,
-
chwiejność emocjonalna,
-
rozdrażnienie,
-
poczucie zmniejszonej aktywności życiowej,
-
nadmierna męczliwość przy codziennych zajęciach.
Część z tych objawów wynika z faktu, że mechanizm palenia jest często kojarzony (na płaszczyźnie psychologicznej) z formą nagrody. Jej brak może zatem wywołać szereg powiłkań, z którymi należy walczyć na takiej płaszczyźnie.
Intensywność dolegliwości psychologicznych a uzależnienie nikotyną
Intensywność, rodzaj oraz występowanie objawów psychologicznych w kontekście uzależnienia od nikotyny zależy od wielu czynników, w tym od stopnia zaangażowania w palenie, czasu trwania nałogu, a także od sposobu jego rzucania (nagle lub stopniowo). Bardzo ważne jest również to, czy dana osoba korzystała ze środków medycznych, które w założeniu mają ograniczyć objawy odstawienia nikotyny – najlepiej pod kontrolą lekarza – zarówno na płaszczyźnie somatycznej, jak i psychologicznej. Kluczowa jest także aktywność fizyczna i zawodowa oraz ogólny tryb życia.
Cytyzyna – wsparcie w walce z nałogiem
Wśród dostępnych środków pomocnych w rzucaniu palenia, szczególne miejsce zajmuje cytyzyna – substancja roślinna o działaniu podobnym do nikotyny, ale bez jej uzależniającego potencjału. Cytyzyna pomaga łagodzić objawy odstawienia i zmniejsza potrzebę sięgania po papierosa, co może znacząco zwiększyć szanse na zerwanie z nałogiem. Jej działanie koncentruje się zarówno na poziomie fizjologicznym, jak i psychologicznym, dlatego często rekomendowana jest jako część farmakologicznego wsparcia w procesie wychodzenia z uzależnienia.
Reasumując, dolegliwości psychologiczne wynikające z uzależnienia od nikotyny to poważne wyzwanie dla osób, które chcą rzucić palenie. Dlatego warto, aby skorzystały one ze wsparcia specjalistów z zakresu psychologii i psychiatrii, a także lekarzy, którzy mogą doradzić zastosowanie odpowiednich preparatów łagodzących głód nikotynowy – takich jak środki zawierające cytyzynę.
Źródła:
Profilaktyka uzależnień od tytoniu (nikotyny), Warszawa, 2023, https://bipold.aotm.gov.pl/assets/files/ppz/2023/RPT/23.05.02_RAPORT_48aa_Tyton.pdf.
Kołodziejczyk, P., Baranowska-Kempisty, K., Bernat, P., & Tutka, P. (2020). Cytyzyna w terapii zaprzestania palenia tytoniu. Cytisine for tobacco smoking cessation: an overview. Medycyna Rodzinna, 23(2), 76–83.’
To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Zwróć uwagę na przeciwwskazania. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
Artykuł sponsorowany
